Konieczna zgoda współmałżonka

Stosownie do treści art. 37 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 682 z późn. zm.), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania: 1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków; 2) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal; 3) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa; 4) darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.

Ostatnio Sąd Najwyższy w wyroku wydanym w sprawie o sygn. akt: III CSK 146/17, potwierdził, że umowa zbycia udziałów w sp. z o. o. zawarta bez zgody drugiego małżonka jest nieważna ex tunc, czyli od samego początku. Jednocześnie Sąd Najwyższy zanegował stanowisko sądów, że mimo nieważności darowizny doszło na jej podstawie do skutecznego zbycia udziałów, a do majątku wspólnego nie wszedł żaden ekwiwalent, który mógłby obecnie podlegać podziałowi. W praktyce oznacza to, że kolejne rozporządzenia udziałami, czyli ich sprzedaż, nie wywołają żadnych skutków prawnych i pozostają one nadal składnikiem majątku wspólnego małżonków, gdyż nigdy z niego nie wyszły.

To bardzo ważny wyrok, gdyż przepisy prawa nie regulują tego wprost i często się zdarza, że małżonek, szykując się do rozwodu, zmierza do wyzbycia się udziałów, czy też, w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą - przenosi ja inną osobę. W świetle tego orzeczenia Sądu Najwyższego takie działania będą bezcelowe.

Mec. Łukasz Piętka

Kancelaria Prawna RPLC