Kolekcjoner i pasjonat historii z Otwocka zasłużony dla kultury polskiej

Maciej Woźniak od wielu lat kolekcjonował historyczne obiekty związane z przedwojennym Otwockiem, żydowską społecznością miasta oraz z otwockim gettem. Są wśród nich m.in. przedwojenne oraz okupacyjne rozkłady jazdy autobusów i kolejki otwockiej, warszawskie i otwockie bilety komunikacyjne, dawne reklamy sklepów, pralni, hurtowni, produktów i leków, rachunki i paragony, pesachowy kieliszek i pucharek.  W kolekcji nie brakuje również sygnatur aptecznych, kenkart czy druku powołania na przymusowe roboty. Kolekcjoner zadbał również o zniszczone zeszyty pełne notatek studenta medycyny Hermana Cajlingolda, późniejszego lekarza chorób skórnych i wenerycznych mieszkającego w Warszawie przy ulicy Granicznej 7 m. 95, do którego można było się umówić na wizytę dzwoniąc pod numer 519 - 90.

Całą swoją liczącą blisko 500 obiektów kolekcję Maciej Woźniak przekazał do Muzeum Getta Warszawskiego.

Zagłada Żydów z Otwocka *

Od początku okupacji niemieckiej Żydzi zostali poddani szykanom ze strony Niemców: obcinaniu bród, rabowaniu mieszkań, sklepów, biciu. 4 listopada 1940 r. Niemcy utworzyli w Otwocku getto, w którym zgromadzili około 12 tys. okolicznych Żydów. Składało się z trzech dzielnic: „miasteczkowej”, „środkowej” oraz „kuracyjnej” (teren sanatorium „Brijus”, zakład „Zofiówka” i zakład towarzystwa „Centos”). Pod koniec 1941 r. nasilił się w getcie głód i choroby. Uruchomiono w nim wówczas utrzymujący się ze składek ośrodek zdrowia TOZ, który przeprowadzał m.in. akcje szczepień przeciwko durowi brzusznemu, dożywiał również dzieci. Wciąż funkcjonowało sanatorium przeciwgruźlicze „Brijus” oraz zakład dla nerwowo i umysłowo chorych „Zofiówka” – jedyne w Generalnym Gubernatorstwie specjalistyczne ośrodki lecznicze dla Żydów. W pogarszających się warunkach w getcie ponad 2 tys. Żydów zmarło z głodu i chorób. 19 sierpnia 1942 r. Niemcy rozpoczęli akcję likwidacji dzielnicy żydowskiej. Część lekarzy „Brijusa” i „Zofiówki” popełniło samobójstwo w czasie likwidacji. Pozostałych pracowników i chorych spędzono do pawilonu pierwszego w Zofiówce. Ciężej chorych rozstrzelano na miejscu. Dzieciom Niemcy roztrzaskiwali głowy. W sumie zginęło w sanatorium tego dnia 140 osób. Zamordowano również dzieci z ośrodka „Centos” oraz personel. Po południu 8 tys. otwockich Żydów załadowano do 50 wagonów towarowych, po czym wywieziono do niemieckiego nazistowskiego obozu Treblinka, gdzie zginęli 20 lub 21 sierpnia 1942 roku. 

Te tragiczne wydarzenia dokładnie opisał Calel Perechodnik, mieszkaniec Otwocka, inżynier agronom, funkcjonariusz Żydowskiej Służby Porządkowej w otwockim getcie. Jednego dnia miasto straciło większość swoich mieszkańców. Pozornie ślad po nich nie został, zachował się jednak dzięki Panu Woźniakowi. Prawie 80 lat po tych tragicznych wydarzeniach o historii otwockiego getta świadczyć będą ocalone przez Macieja Woźniaka przedmioty.

Muzeum Getta Warszawskiego

Muzeum Getta Warszawskiego zostało powołane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 28 lutego 2018 roku. Siedzibą Muzeum będzie kompleks dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów przy ul. Siennej 60 w Warszawie. Otwarcie placówki zaplanowano na 2023 rok, w 80. rocznicę powstania w getcie.

*Źródło informacji historycznych portal https://sztetl.org.pl/pl