Umowa cywilnoprawna a ochrona przed egzekucją komorniczą
Na podstawie art. 833 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej „k.p.c.”), wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy (dalej „k.p.) - w szczególności w art. 87 § 3 k.p przyjęto, że potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach: (1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia; (2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych - do wysokości połowy wynagrodzenia.
Inaczej sprawa się ma z wynagrodzeniem uzyskiwanym na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, umowy o dzieło etc.). Z art. 833 § 2 k.p.c. wynika, że do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, odpowiednio stosuje się cytowany powyżej art. 833 § 1 k.p.c. Powyższe oznacza, że periodycznie uzyskiwane dochody z umów cywilnoprawnych również powinny podlegać ochronie takiej jak pensje osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Niestety, orzecznictwo sądów nie wyjaśnia jednoznacznie kwestii kiedy dochód z umowy cywilnoprawnej podlega ochronie przed egzekucją komorniczą, jak ma to miejsce przy wynagrodzeniach uzyskiwanych z umowy o pracę.
W orzecznictwie wskazuje się m. in., że jeśli dłużnik uzyskuje dochód z umowy cywilnoprawnej w sposób regularny i stanowi on źródło utrzymania dłużnika, to podlega on takiej samej ochronie przed potrąceniami komorniczymi jak wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę (tak m. in. Sąd Okręgowy w Płocku w wyroku z dnia 13 grudnia 2016 roku w sprawie I C 852/14, LEX nr 2185219 oraz Sąd Okręgowy w Toruniu w postanowieniu z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie VIII Cz 315/16, LEX nr 2040291). Z kolei Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie I ACa 1057/13, (LEX nr 1438078) wyjaśnił jak należy rozumieć pojęcie "świadczenia powtarzające się". Zdaniem tego sądu, pojęcie to powinno być interpretowane w sposób szeroki: "Zaliczenie danego świadczenia do wymienionej grupy świadczeń zależy wyłącznie od ustalenia, czy świadczenie to ma charakter periodyczny (powtarzający się) oraz czy spełnia cel wyżej wskazany. Sąd wskazał, ze świadczeniami powtarzającymi się są świadczenia wypłacane dłużnikowi okresowo w powtarzających się odstępach czasu.
W orzecznictwie wskazuje się również na brak ochrony w przypadku uzyskiwania wynagrodzenia o charakterze prowizyjnym. Taki pogląd przedstawił Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 5 czerwca 2014 r. w sprawie I ACa 182/14 (LEX nr 1488628).
Reasumując, to czy w konkretnym przypadku komornik będzie mógł zająć całe wynagrodzenie dłużnika, zależeć będzie od okoliczności danego przypadku. Koniecznym będzie bowiem zbadanie i przesądzenie charakteru uzyskiwanego przez dłużnika dochodu. Decydujące będzie to, czy wynagrodzenie z tytułu umowy cywilnoprawnej pełni funkcję zbliżoną do wynagrodzenia z umowy o pracę, czy też nie.
Kancelaria Prawna RPLC
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj